Tetenal Ultrafin PLUS

Tetenal Ultrafin PLUS

Miłe złego początki

Posiadaczem tego wywoływacza stałem się niejako z przypadku. Otóż będąc młodym ciemniakiem na rubieży, nie znając miasta Rzeszów, poprosiłem swą szanowną Rodzicielkę o dokonanie zakupu, jakiegoś najtańszego wywoływacza negatywowego w sklepie dla fotoamatorów, mieszczącego się przy ul. Kruczej w Lublinie (dla niekojarzących tego sklepu dodam, że mieści się on w suterenie (staropolski sklep to nic innego jak właśnie suterena) niedaleko lokalu, w którym był kiedyś Pewex). Ale do rzeczy. Otóż Matce mojej, bardziej zielonej ode mnie w sprawach ciemniowych, ekspedient polecił jedyny nieprzeterminowany wywoływacz jaki miał, to jest wspomniany Tetenal Ultrafin PLUS, konfekcjonowany w tym przypadku w butelkę 1 litrową.

Pierwsza randka

Opakowanie wywoływacza zawiera oprócz butelki wywoływacza, konfekcjonowanego po 0,2l lub po 1l dwie ulotki. Jedna z nich zawiera specyfikację wywoływacza w różnych językach (niestety brakuje języków słowiańskich), druga zawiera tabelaryczne zestawienie czasów wołania popularnych filmów czarno-białych w wywoływaczach Tetenala. w tabeli tej podane są czasy wołania dla gęstości negatywu 0,55G i 0,7G. wszystkie czasy podane są dla temperatury 20°C. podane są też czasy dla dwóch metod obracania koreksem, co 3 sekundy i co 1 minutę. Aby przeliczyć czas wołania dla innej temperatury, należy się posłużyć książeczką pierwszą, podobnie w przypadku korekcji czasu wołania podczas forsowania.

A teraz coś z zupełnie innej beczki

Tetenal Ultrafin PLUS jest wywoływaczem, jak sama nazwa wskazuje, bardzo drobnoziarnistym. Producent podaje, że nadaję się on do wywoływania negatywów z kryształami T, jak i do wołania negatywów klasycznych. Jest też polecany do wywoływania forsownego. Koncentrat można rozcieńczać w stosunku 1:4 lub 1:6, a roztwór roboczy, w ten sposób uzyskany jest roztworem wielokrotnego użytku. Tetenal w instrukcji informuje, że w litrze roztworu 1:4 można wywołać do 12 filmów, przedłużając czas wywoływania za każdym razem o kolejne 10%. W przypadku rozcieńczenia 1:6 brak jest danych producenta odnośnie korekcji czasu wywoływania.
Gwoli ścisłości, z buteleczki zawierającej 200ml esencji można sporządzić litr r-ru roboczego 1:4, lub 1400ml r-ru 1:6, z litra koncentratu można sporządzić 5 litrów r-ru 1:4 (60 filmów) lub 7 litrów r-ru 1:6.
Trwałość koncentratu po otwarciu producent określił na 6 miesięcy, ale z własnego podwórka wiem, że koncentrat trzyletni (!) zachowuje wszystkie właściwości. Co prawda mój był już nieco zżółkniały, wytrącił się grubokrystaliczny osad i ciut pachniał amoniakiem, ale po dokładnym wymieszaniu pracował jak należy, aż do samego końca.
Roztwór roboczy jest dość trwały, zarówno w stężeniu 1:4, jak i 1:6, mimo że producent piszę co innego. Mnie osobiście zdarzyło się wywoływać w roztworze 1:6, który stał już około 3 miesięcy i w międzyczasie wywołał 12 filmów (6 wsadów po 2 filmy - koreks JOBO 1520 - tj. 500ml). Oczywiście przed wywoływaniem, należy zawsze sprawdzić, czy wywoływacz pracuje jak należy. Jak pisałem, producent nie podaje korekcji dla wołania kolejnych wsadów w rozcieńczeniu 1:6, ale doświadczalnie ustaliłem, że dodanie 20% do czasu wyjściowego, w pełni spełnia swą rolę. W świetle moich eksperymentów, tj. wywołania 14 filmów w 500ml r-ru 1:6, wydajność koncentratu można określić na 186 filmów, ale nie radzę tego powtarzać w domu, do czasu aż nie potwierdzę moich wyników na świeżym wywoływaczu.

Po owocach poznacie ich

Tetenala Ultrafin PLUS najczęściej używam w rozcieńczeniu 1:6, stosując czasy dla głowicy kondensorowej, tj. dla kontrastu o współczynniku gamma 0,55. Ponieważ producent po macoszemu traktuje rozcieńczenie 1:6, niektóre czasy wyznaczam posiłkując się tabelą dla Ultrafina, albowiem zauważyłem podobieństwo czasów dla rozcieńczeń 1:10 U i 1:6 U+. Ostatnio w ten sposób z powodzeniem wywołałem ORWO NP22, uzyskując czułość pudełkową tego negatywu, który jak by nie patrzeć, jest przeterminowany niemalże 20 lat. To też jest ważna cecha U+, że wyzyskuje czułość podaną przez producenta w 100%.
Jak już wspomniałem, jest to wywoływacz bardzo drobnoziarnisty. Negatywy wywoływane w U+, zachowują tak drobne ziarno, że problemem staje się w niektórych przypadkach, ostrzenie powiększalnika na ziarno (Fujifilm Neopan 100 ACROS). Pomijając ten "drobny" szczegół muszę przyznać szczerze, że negatywy wołane w U+ bardzo dobrze się kopiuje, oczywiście jak zawsze trzeba poprawić to i owo, czy to wysłanianiem, czy to splitem, ale zasadniczo nawet początkujący ciemniak poradzi sobie z negatywami wywołanymi tą wywojką.
Należy też wspomnieć w tym miejscu, że bardzo łacno skanuje się filmy wołane w U+, zwłaszcza jeśli woła się pod kondensor.

This is the End, my only friend, the End

W tym miejscu powinno się znaleźć podsumowanie, z wyłuszczonymi zaletami i wadami, ale nie ukrywam, że jestem tak zauroczony tą wywojką,  że obiektywizmu we mnie tyle co nic.

Pozdrawiam Was staroangielskim
Tally-Ho!

ps. starą broszurę tetenala, można pobrać z tej strony: http://www.blende7.at/datenblaetter/tetenal/entwicklungszeit-SW_tetenal.pdf